نقد

تاریخ ایجاد در جمعه, 22 آبان 1394 22:55

شماره‌ جدید مجله سوره اندیشه نیز به‌مانند پنج‌شش شماره‌ اخیرش، موضوعی محوری دارد که کل مطالب مجله حول‌وحوش آن می‌چرخد. موضوع بیست‌ویکمین شماره‌ سوره‌ اندیشه، «نقد» است؛ موضوعی که شعار بیست‌ویکمین نمایشگاه مطبوعات نیز قرار گرفته است. نقد، موضوع مناقشه‌برانگیزی است که بسیاری از مجادلات سیاسی و فرهنگی ما، از روشن نبودن مفهوم آن ناشی می‌شود؛ تا جایی که منتقد را به جرم مفسده‌انگیزی‌اش خاموش می‌کنند.

کار منتقد، حرف زدن است ولی نقد، منتظر شنیده شدن نیست. اینجا است که تفاوت منتقد با معترض و مخالف و مصلح و مفسد روشن می‌شود. معنای نقد، آشکار کردن چیزها است و در تلاش است که بگوید یک پدیدار، در واقع چه هست. نقد به ما نشان می‌دهد ادعاهایی که مطرح می‌شود، چقدر درست و چقدر بی‌اساس است. وظیفه نقد، مراقبت کردن از امور است و گرچه در بنیاد خودش اعتراض است اما از همین جهت، با دیگر اشکال اعتراض تفاوت دارد. منتقد، ملتفت بنیاد امور است و با نشان دادن اینکه هنوز آن ادعا محقق نشده، ضامن ادامه امور است.

گشت‌وگذاری در بخش‌های مختلف این شماره سوره، نشان می‌دهد که به نقد در نسبت با زندگی، سیاست، علم، فلسفه، هنر و تاریخ پرداخته شده است.

در بخش سبک زندگی، علاوه بر بررسی نسبت نقد و زندگی، «مُد» و ظهور امور نو در زندگی و تغییرات آداب و رسوم جامعه و تأثیر نقد در این تغییر و تحولات بررسی شده است. همچنین «زندگی نسل جدید» و مواجهه‌ی انتقادی نسل جدید با زندگی والدین خود و سنت، از دیگر پرونده‌های این بخش است.

در بخش نظام اجتماعی، نسبت نقد و سیاست از زوایای مختلف پرداخته شده است. یافتن جایی برای منتقدان در سیاست کنونی و تلاش برای پاسخ گفتن به اتهاماتی همچون «بی‌مصرف و اخلال‌گر بودن منتقدین» و رسیدگی به مشهوراتی چون «ضرورت منصفانه بودن نقد» و «انفعالی و سلبی بودن نقد سیاسی» از کوشش‌های این بخش است.

در بخش نظریه‌ اجتماعی، با بررسی نسبت نقد و علم و معرفت، این پرسش پیش کشیده می‌شود که چرا نقد، نسبت به توصیف و تبیین و تفسیر و تأویل و... اهمیت بیشتری یافته است و آیا نقد و رهیافت انتقادی، راه مطمئن‌تری برای رسیدن به علم است؟

«نقد سیاست بر علم» نام پرونده‌ دیگر این بخش است که در آن، سنجش‌ها و قضاوت‌های سیاسی در مورد علم مرور شده است.

در بخش تفکر، ماجرای تحولات عقل نقاد در فلسفه‌ معاصر غربی، بالاخص فلسفه‌ نقادی کانت و عصر روشن‌نگری، مورد رسیدگی قرار گرفته است. علاوه بر پیگیری مناسبات فلسفه و نقد و نقادی، مسئله‌ چگونگی آشنایی ایرانیان با نقد و فلسفه‌ نقدی و تأثیرات آن بر سنت فکری ما نیز بررسی شده است.

در بخش هنر، «نقد هنر» و تاریخ آن به‌عنوان محل تلاقی هنر و فلسفه مورد پرسش قرار گرفته است. «نسبت نقد هنری و هنر» و «وضعیت نقد هنر در ایران» از دیگر موضوعاتی است که نویسندگان در این بخش، به آن پرداخته‌اند.

در بخش تاریخ، به رابطه‌ نگاه تاریخی و موضع انتقادی و همچنین ظرفیت‌های تاریخی و فکری ما برای تأسیس نقد و اندیشه‌ نقادی پرداخته شده است.

معرفی تازه‌های کتاب و نقد و بررسی کتاب «رازوارگی سلامت» اثر هانس گئورگ گادامر، که به‌تازگی از سوی انتشارات «روزگار نو» روانه‌ بازار کتاب شده است، بخش پایانی مجله را به خود اختصاص داده است.

در این شماره‌ سوره‌ اندیشه، نام اساتیدی چون موسی دیباج، عبدالحسین خسروپناه، احمد رهدار، بیژن عبدالکریمی، ابراهیم فیاض، منوچهر آشتیانی، علی پایا، محمدعلی مرادی، سید محمدتقی چاوشی، علیرضا ملائی توانی و... به‌عنوان نویسنده به‌چشم می‌خورد. همچنین از دیگر نویسندگان مجله، اباصالح تقی‌زاده، مهدی ملک، مجید اخگر، عارف دانیالی، علی‌نجات غلامی، جلال پیکانی، میثم سفیدخوش، رضا نجف‌زاده، علی خدادادی، روزبه صدرآرا، داود میرزایی، رامین اعلایی، علیرضا سمیعی، سید محمدجواد سیدی و... مقالات و ترجمه‌هایی در این شماره منتشر شده است. 

فهرست این شماره

سوره دیجیتال

با توجه به درخواست مخاطبان عزیز برای ارائه‌ مجله در فرم دیجیتال، از این پس می‌توانید مجله سوره اندیشه را در بستر پارس هاب (www.parshub.com) مطالعه نمایید. شماره‌های گذشته مجله، در بخش مجله سوره اندیشه به صورت رایگان قابل مطالعه است.

همچنین اپلیکیشن اندروید سه شماره‌ی اخیر مجله‌ سوره تهیه شده است. هر شماره از مجله، به صورت یک نرم‌افزار مجزا طراحی شده و قابلیت مطالعه تمام صفحات مجله را دقیقاً با همان شکل نسخه‌ چاپی (صفحه‌آرایی و تصویرسازی‌ها) فراهم می‌کند. شما می‌توانید از طریق مارکت‌های کافه‌بازار، ایران‌اپس و کندو، در بخش اخبار و مجلات به اپلیکیشن مجله‌ی فرهنگی تحلیلی سوره اندیشه دسترسی پیدا کرده و شماره‌ی دلخواه خود را تهیه کنید.