اندیشه و تفکر از طرفی قرین با درد و رنج است و از طرفی نیز در بستر نوعی آرامش و طمأنینه رخ میدهد. هرچه درد و مسئله عمیقتر باشد، اندیشه و فکر به باطن و حقیقت نزدیکتر میشود. انسان معاصر، گرفتار در تکنولوژی و سرعت و تنوع، با فرار از هر نوع دغدغه و رنج، خود را به دام غفلت و آرامش میاندازد. او برای رسیدن به این آرامش کاذب و بهشت زمینی، آنچنان در چرخهی ایجاد نیاز و رفع آن، افراطگونه به تسخیر عالم پرداخته است که فریاد اعتراض خودش هم بلند شده است. اما وقتی میخواهیم بیندیشیم، از طرفی تجلیات سنت تاریخی و عقاید دینی ما در این روزگار کمرنگ شده است و از طرفی بخوبی میتوان حضور تفکرات غربی را در این عصر و زمانه احساس کرد. چه شده است که ما اینگونه شدهایم؟ وابستگی و نسبت ما با تاریخ تفکر مغرب زمین و نیز با تاریخ اندیشهی خودمان چگونه است؟ آیا میتوان بدون اطلاع از سیر تفکر در غرب و شرق، نسبت به «چگونه اندیشیدن» خودآگاه شد؟ همهی مسائلی که در این بخش با آن روبهرو هستیم، مسامحتاً در این یک مسئله خلاصه میشود که «میراث فکری ما، اعم از فلسفه و عرفان و کلام و حکمت، چگونه میتواند راه آیندهی ما را روشن کند؟» |
||
تفکر شماره اول: چیستی تفکر | ||
تأمـل پای استدلاليان چوبين بود دکتر سعید زیباکلام تفکير يا تفکر رضا کریمی غــرب فراتر از فلسفه دکارت محمدتقی شاکری روح زنده دکارت در دنيای مدرن دکتر منوچهر صانعیدرهبیدی قهرمان عرصه مطلقگرايی محسن اسلامی ایران ديدار خصوصی دو رئيس فرهنگستان تفکر و فرهنگ دکتر علیاصغر مصلح اسلام اول شرط مجاهده با نفس راکـــــب و مرکـــوب دکتر محمد رجبی طریق تفکر در علم دکتر اصغر طاهرزاده آینده آینده فلسفه جان سرل |
||
تفکر شماره دوم: فلسفه وانقلاب | ||
تأمـل نزاع گفتمانها در پس ساختــــارها ابراهیم فیاض فردایی دیگر مجید بهستانی غرب اصالت فضیلت یا اصالت قدرت؟ مهدی امیدی
ایران انقلاب اسلامی و دولت وحیانی نبوی انقلاب ناتمام از انقلاب تا امروز محمدصادق کوشکی اسلام مکتب سیاسی اسلام نجف لکزایی آینده تکامل نظام حقوقی؛ تکامل انقلاب احمد رهدار
|
||
تفکر شماره سوم: فلسفه اسلامی | ||
تأمـل افسانه های متافیزیکی-رندیهای معاصر ما عوامان و مخلوقات حقایقیاب ما دکتر سعید زیباكلام جغرافیای فلسفه در تمدن اسلامی محمدهادی محمودی
غرب رهایی از مطلقانگاری فلسفههای مدرن ایران بازگشت از راه استراسبورگ مالک شجاعی اسلام حقیقت واحد سیال زهیر انصاریان از مدینهی فاضله تا سیاست مدرن دکتر حسین هوشنگی
|
||
تفکر شماره چهارم: فلسفه و سیاست | ||
تأمـل سیاست سیال زهیر انصاریان غرب ریشهشناسی واژهی «سیاست» احمد رجبی
جدالهای اندیشهی سیاسی عدالت به مثابه وفاداری وسیعتر* ریچارد رورتی ایران زندگی در مرز فلسفه و سیاست رضا کریمی اسلام سیاست در سپهر سعادت امید شفیعی قهفرخی آینده پایان فلسفه دکتر محمدرضا اسدی
|
||
تفکر شماره پنجم: فلسفه تحلیلی | ||
تأمـل حرفهای ناشنیدنی عباس صحرانورد آینه بشکست، ظلمت سرگرفت علی عبدحق غرب آنَک و اینک فلسفهی تحلیلی یاسر خوشنویس نویدِ انحلالِ موضوعات سنتی هانس-یوهان گلاک گریز از ابهام آلویسیوس مارتینیچ مختصات فلسفهی تحلیلی امید کریمزاده دربارهی عقلانیت نقاد علی پایا فلسفهی تحلیلی زیر سایهی علم حسین شیرزاده فلسفهی تحلیلی، تاریخ یک توهّم آرون پرستون
ایران سیاحتی ایرانی در فلسفهی انگلوساکسونی فلسفهی اسلامی با عینک تحلیلی یاسر پوراسماعیل انگلستان در قــم علیرضا سمیعی رخنه در حیاط خلوت رضا علیزاده ممقانی مونـولوگ دانشگاهي رضا علیزاده ممقانی
|
||
تفکر ششم: عرفان | ||
تأمـل زمانی غیر زمانها علیرضا سمیعی وقتی عرفان «نظری» میشود... رضا کریمی
غرب روح به هر کجا که بخواهد میوزد
ایران هانری کربن و درخششهای فلسفه و عرفان اسلامی گذار از دوآلیسم با عرفان اسلامی دکتر انشاءالله رحمتی آیا هیدگر عارف بود؟ دکتر سعید بینایمطلق
اسلام من العقل الی القلب قلندری در آفاق حکمت و هنر اُنسی دکتر محمد رجبی
نه عرفان شرقی، نه فلسفهی غربی، فقط حکمت اسلامی ملاحظاتی در باب نیستانگاری دکتر محمدجواد صافیان جامعهی عرفانی، جامعهی آرمانی محمد خیاطزنجانی یادی از عارفان سیدمحمدهادی میرطاهری
|
||
تفکر هفتم: کلام | ||
تأمـل افق گنوستیک در چشمهای مُجدّدِ عرفان محمد رنجبر کلام و برزخ ایمان روح الله نادری غرب کثرت فزاینده علی شهبازی مسئلهی اصلی اشتراوس دکتر علی مرادخانی الهیات یهودی و روح تجدد سیدحسین شهرستانی تمدن غربی، تمدنی دینی! مسعود صادقی ایران کلام اسلامی در گذر تاریخ دکتر محمدصفرجبرئیلی اسلام هر فلسفهای «علم کلام»ی پنهان است دکتر محمد رجبی کلام، روح انسجامبخش تمدن اسلامی حجتالاسلام دکتر احمد رهدار کلام اسلامی، آنچه هست و آنچه باید با حضور دکتر رضا برنجکار و دکتر ابراهیم فیاض اسب تروای غرب برای کلام ما محمد هادی محمودی از معنا تا هنجار دکتر ابراهیم فیاض کلام نوین اسلامی حجت الاسلام دکتر عبدالحسین خسروپناه آینده کلام نقلمحور، معرفتی فراموششده حجتالاسلام و المسلمین احد ایمانی
|
||
تفکر هشتم: وضعیت تفکر در ایران امروز | ||
تأمـل تقدم وجه ثبوتی سخن علیرضا شفاه هیدگر و تخدیر ذهنیت ایرانی دکتر سعید بینایمطلق غرب حوالت احتجاب وجود مارتین هیدگر / محمدرضا جوزی روزگار تلاش و تلاشی دکتر علی اصغر مصلح ایران ایران، میانهی تفکر و فلسفه عطاءالله بیگدلی همدلی یا نقادی گفتوگوی سیدمهدی ناظمی و علی پیمان (زارعی) اُستُن این عالم ای جان غفلت است دکتر نصرالله حکمت گر شفا خواهی، داروی تلخ نوش! دکتر محمدجواد صافیان آينده قربانی به پای آینده علیرضا سمیعی
|
||
تفکر نهم | ||
کلیات: تفکر و هنروادب مرثیهی جدایی دکتر بیژن عبدالکریمی ماجرای فکری هنری ایران روحالله رجبی مقولات: حقیقت، خیر، زیبایی شعشعهی پرتو ذات دکتر غلامرضا اعوانی تحویل هستی به آگاهی احمد رجبی مصادیق: نهیلیسم قوم ایرانی در غرقاب نیستانگاری یوسفعلی میرشکاک دوری وجود یا بیارزش شدن ارزشها؟ دکتر مهدی بنایی غیبت معنا حجتالاسلام دکتر احمد رهدار رنجوری دوران سیدمهدی ناظمی قرهباغ
|
||
تفکر دهم(65-64) | ||
کلیات: تفکر و تاریخ تعلیق تاریخانگاری و امکان تفکر دکتر علی مرادخانی دمیدن خون در رگهای فاعل شناسا دکتر مهدی معینزاده پیشدوی به سوی مرگ دکتر احمدعلی توکلی دورهی تاریخی جهان شمول یا تاریخمندی امری جهان شمول مالک شجاعی جشوقانی اسفار اربعه، تاریخ ادب انسانی-شیعی دکتر سید محمدتقی چاوشی تاریخ اندیشه و آزادی دکتر مهدی بنایی مقولات: اسطوره، عقل، دین اسطوره هست یا نیست؟! برداشتی از گفتوگو با دکتر محمدرضا بهشتی فروبستگی ما و غیاب اسطوره یوسفعلی میرشکاک دیالکتیک خرد و اسطوره دکتر محمد علی مرادی اسطوره جایگاه آفرینش انسان شرقی مرتضی گودرزی مصادیق: شاهنامه سیسال رنج دکتر محمدرضا نصر اصفهانی عجم زنده کردن به رسم ابوالقاسم علیرضا سمیعی عهد سیاوشان حسین شیرزاده
|
||
تفکر یازدهم | ||
کلیات: تفکر و سبکزندگی گذر از ساحت روزمرگی دکتر محمدجواد صافیان تفکر محیط، زندگی محاط دکتر محمدتقی چاوشی علم، عمل را فریاد می زند رضا کریمی مقولات: انسان، جهان، خدا زیستجهان فراموش شده دکتر حسن فتحزاد تراژدی و سکولاریته علیرضا شفاه عقلانیت و فرهنگ فریدون حاجیپور مصادیق: پراگماتیسم از تجربه تا تجربه سید مهدی ناظمی قرهباغ فلسفهای برای فرهنگ مورتون وایت؛ مترجم: یاسر خوشنویس پراگماتیسم، زنده هست و خواهد ماند روتآنا پاتنم؛ مترجم: یاسر خوشنویس نظریه با طعم عمل علیرضا سمیعی
|
||
تفکر دوازدهم | ||
کلیات: تفکر و نظام اجتماعی تفکر در تنگنای دادگاه عرف و قدرت دکتر مهدی بنائی تجربهی محنت دکتر رضا نجفزاده سیاست حقیقت علی خدادادی آگاهی با آزادی فریدون حاجیپور مقولات: جبر، اختیار از مقامات تبتل تافنا دکتر سید محمدتقی چاوشی قصه وجود، از زبان وجود سید مهدی ناظمیقرهباغ جدال جبر و اختیار دکتر فخرالسادت علوی مصادیق: فرهنگستان علوم اسلامی قم منطق، شریعت ذهن گفتوگو با حجتالاسلام سید محمدمهدی میرباقری چارچوب مفاهیم و نازایی فکری علیرضا شفاه انحلال روش در پرسش سید مهدی ناظمیقرهباغ ابهام در تأسیس حجتالاسلام عبدالعلی رضایی زبان در عهد غلبهی تکنیک علیرضا سمیعی فرهنگستان و میراث فکری مسلمانان حجتالاسلام محمدرضا خاکیقراملکی فرهنگستان و التفات به تاریخ در معرفت دینی سید حسین شهرستانی فرهنگستان علوم اسلامی در ترازوی علم دکتر احمد رهدار
|
||
تفکر سیزدهم | ||
کلیات: عقل جمعی فرد، جمع و مسئلهی خرد جمعی دکتر محمدعلی مرادی از خرد جمعی تا واقعیت اجتماعی عباس جنگ شکافهای پنهان علی خدادادی وجود، حقیقت زبان و امکان تفاهم دکتر مهدی بنایی مقولات: دیالوگ و همزبانی دیالوگ و راههای حقیقت دکتر مهدی فداییمهربانی ساحت سکوت یا وقوف به حکمت انسی امیرحسین ابراهیم مرزهای کنترل زبان توسط انسان منفرد فرانک مصادیق: وضعیت کنونی عقل جمعی عقل کرد و بحران خرد جمعی در خاورمیانه علینجات غلامی ایرانیان و خرد جمعی؟ یوسفعلی میرشکاک گفتوگو با ولایت مهدی مظفرینیا
|
||
تفکر چهاردهم | ||
کليات: عقلانیت سیاسی جدال بر سر عقل: فوکو در برابر هابرماس حسام سلامت سیاست و ذات سیدمحمدجواد سیدی سیاست علیه واقعیت محمدمهدی اردبیلی رخداد و سیاست دانیل بن سعید با اَلن بدیو ردیابی فهم مدرنیستی از حقوق سیاسی علینجات غلامی مقولات: ایدئولوژیزدگی، سیاستزدگی، فکر قدرتطلبانه، فکر بوالهوسانه در تمنای تفکری دیگر دکتر احمدعلی حیدری سیاست، فلسفه و تفکر آینده دکتر مهدی بنایی مصاديق: وضعیت فکری سیاست کنونی ما سیطرهی عمل و فقر اندیشه در ایران مدرن دکتر سعید بینایمطلق سنتگرایان، چپها و بازگشت به خویشتنِ خویش امیرحسین ابراهیم ساخته شدن علوم و عقل سیاسی در تمدن اسلامی دکتر رضا نجفزاده
|
||
تفکر پانزدهم | ||
کليات: وجود، حقیقت، ارزش دگرشی در ذات حقیقت اُتو پوگلر خواست قدرت، خواست هم آن یا نه آن سید محمدجواد سیدی از کِی و از کجایی گفتاری از دکتر سید محمدرضا بهشتی هرچه آمد سوی هستی، ره هستی گم کرد علینجات غلامی مقولات: فلسفه، جهانبینی، ایدئولوژی وجدان کاذب و رامِش ضمیر نفس امیرحسین ابراهیم تصویر جهان نسرین مزرعه طرح جهان در فلسفه محمدهادی محمودی مصاديق: فلسفه فرهنگ ردگیری فرمهای متنوع واقعیت شگفتآور دکتر محمدعلی مرادی تجربهی فرهنگ عباس جنگ خودبنیادی و خلیفهاللهی دکتر سید محمدتقی چاوشی |
||
تفکر شانزدهم(77-76) | ||
تنگچشمان نظر به میوه کنند گفتاری از دکتر سید محمدرضا بهشتی نظریه پدر است و عمل پسر علی نجات غلامی از نظر تا عمل نسرین مزرعه روشنفکری در غیاب تفکر و پرسش دکتر مهدی بنایی حرکت در میان مرزها: روشنفکری، خصوصیت، عمومیت مجید اخگر
|
||
حیث التفاتی شناخت ما ناظر به موضوعی جزئی و بخشی نیست؛ بلکه ناظر به کلیت جامعه است. شناخت کلنگر ما با حرکت از ظاهر به باطن جامعه حاصل میشود و لذا منطق حاکم بر محتوای ما اینگونه شده است:
مجلهی سوره نیز سرنوشتی پیوند خورده با سرنوشت انقلاب و فراز و فرودهای آن داشته است و او نیز تنها زمانی میتواند خود را از گرفتار شدن در دام زمانه برهاند و انقلاب اسلامی را همراهی کند که متوجهی باطن و همگام با تحولاتی از جنس انقلاب باشد. تلاشمان این است که خود را از غفلت برهانیم، برای همین به دور از هرگونه توجیه و تئوریپردازی برای توسعهی تغافل، میگوئیم که سوره «آیینه»ی ماست. از سوره همان برون تراود که در اوست. تلاشمان این است که بهجای اصل گرفتن «ژورنالیسم حرفهای»، یعنی مهارت در بهکارگیری فنون، تحول باطنی و تعالی فکری را پیشه کنیم. نمیخواهیم خود را به تکنیسین سرعت، دقت و اثر فرو بکاهیم. کار حرفهای بر مدار مُد میچرخد و مُد بر مدار ذائقهی بشری و ذائقه بر مدار طبع ضعیف انسان و این سیر و حرکت، ناگزیر قهقرایی است.
شماره 87-86 مجله فرهنگی تحلیلی سوره اندیشه منتشر شد
شماره جدید مجله سوره اندیشه نیز بهمانند پنجشش شماره اخیرش، موضوعی محوری دارد که کل مطالب مجله حولوحوش آن میچرخد. موضوع بیستویکمین شماره سوره اندیشه، «نقد» است؛ موضوعی که شعار بیستویکمین نمایشگاه مطبوعات نیز قرار گرفته است. نقد، موضوع مناقشهبرانگیزی است که بسیاری از مجادلات سیاسی و فرهنگی ما، از روشن نبودن مفهوم آن ناشی میشود؛ تا جایی که منتقد را به جرم مفسدهانگیزیاش خاموش میکنند. کار منتقد، حرف زدن است ولی نقد، منتظر شنیده شدن نیست. اینجا است که تفاوت منتقد با معترض و مخالف و مصلح و مفسد روشن میشود.