شماره جدید مجله سوره منتشر شد

تاریخ ایجاد در یکشنبه, 14 مهر 1392 18:19

وقتی سخنان آقای روحانی را در سفر اخیرش به نیویورک می‌شنیدیم، وی بر این نکته زیاد تأکید می‌کرد که آنچه در تعامل جدید ایران با جهان می‌بینید و خواهید دید خواست جدید ملت ایران می‌باشد که در نتیجه‌ی انتخابات ظهور کرده است. «همه‌چیز عوض شده است» چیزی بود که ناگفته و نانوشته، نه‌تنها در اذهان عمومی کشورمان مرور می‌شد

بلکه مورد پذیرش رسانه‌های خارجی هم قرار گرفته بود. گویی خارجی‌ها هم فهمیده‌اند که با انتخابات در ایران خیلی چیزها عوض می‌شود، مسئله‌ای که هنوز خودمان چندان به آن توجه نکرده‌ایم. البته نفس این عوض‌شدن شاید ظاهری باشد و صرفاً احساسی فراگیر و شاید زودگذر، ولی اینکه چرا اینگونه احساسی پیدا می‌شود محل پرسش جدی است.

انتخابات ریاست جمهوری در جامعه‌ی ما وضعی خاص دارد. آنقدر که گویی بعد از هر انتخابات (البته بعد از هر 8 سال که رئیس جمهور عوض می‌شود) همه‌چیز قرار است عوض شود. کشور و مردم در بازه‌ی انتخابات در وضعی قرار می‌گیرند که شاید مردم دیگر کشورها فقط یک‌بار آن را تجربه کنند؛ وضعی که معمولاً بعد از وقوع انقلاب و برگزاری انتخابات برای برپایی دموکراسی در آن کشور تجربه می‌شود. ولی ما تقریباً هر 8 سال چنین فضایی را تجربه می‌کنیم. امیدها و بیم‌ها و یأس‌های حاصل از این فضا در همه جای زندگی‌ها رسوخ می‌کند، حتی در جمع خانواده و خصوصی‌تر از آن در درون هر فرد! انتخابات با این هویتِ عجیبش در ایران، جای تأمل فراوان دارد. بیش از سه ماه از انتخابات 92 می‌گذرد اما آنچنان که باید درباره‌ی آن نیندیشیدیم. نتیجه‌ی ظاهراً غیرقابل پیش‌بینی این انتخابات آنچنان طرف پیروز را ذوق‌زده و طرف مقابل را بهت‌زده کرد که باعث شد تحلیل‌های پیرامون این اتفاق، همچون انسان محتضر که با فریادی نفس آخرش را می‌کشد، چند صباحی در فضایی صرفاً سیاسی اوج بگیرد و بالکل خاموش گردد!

سؤالات بسیاری می‌توانست بعد از این انتخابات پرورده شود و مورد تأمل قرار گیرد، همچنان که بعد از انتخابات سال 84 می‌توانست اینگونه گردد. سؤالاتی از قبیل اینکه: چه رابطه‌ای می‌تواند بین نحوه‌ی زندگی سیاسی مردم و نحوه‌ی حضور آن‌ها در انتخابات باشد؟ تا چه اندازه می‌توان سرنوشت یک کشور را به عقل جمعی و مشارکت مردم سپرد و این مشارکت در جامعه‌ی ما و پس از مشخص‌شدن نتیجه‌ی انتخابات تا کجا امتداد می‌یابد؟ در فضایی که مفاهیم به‌دلیل تکثر معانی از معنی تُهی شده‌اند، مردم چه درکی از اعتدال داشتند که آن را برگزیدند؟ دولت با چه درکی از اعتدال برنامه‌های خود را پیش می‌برد؟ سیاست در زندگی کنونی چه جایگاهی دارد و چه جایگاهی باید داشته باشد؟ دموکراسی در طول تاریخ چه انواعی داشته و دموکراسی در جامعه‌ی کنونی ما چگونه است؟ در دموکراسی، اراده‌ی افراد در چه نسبتی با اراده‌ی الهی قرار می‌گیرد؟ منازعات سیاسی در ایران تا چه اندازه‌ ایدئولوژیک و تا چه اندازه اندیشه‌ای و علمی است؟ معنای «رأی» در جامعه‌ی دینی چه تفاوتی با جامعه‌ی غیردینی دارد؟ آیا این وضعِ انتخابات در ایران نشانه‌ای از غلبه‌ی دموکراسی بر همه‌چیز است؟ در جامعه‌ای که دیالوگ و همکاری از دشوارترین امور است، چگونه مشارکت در انتخابات به اینصورت اتفاق می‌افتد؟ جمهوریت و اسلامیت چگونه در کنار هم نشسته‌اند و آیا نشانه‌هایی از غلبه‌ی جمهوریت بر اسلامیت هویدا شده است؟ نشانه‌های وضع سیاسی کنونی را چگونه می‌توان در تفکر و هنر ایران کنونی ردیابی کرد؟ در تاریخ ما که هویتِ همیشه‌همراه ماست، نحوه‌ی حضور مردم در حاکمیت و آنچه که موجب پیوند بین آن‌ها می‌شده، چه بوده است؟ و ...

این سؤالات و همچنین بسیاری سؤالات دیگر محل تأمل این شماره از مجله‌ی سوره اندیشه شده است. شاید بتوان گفت که اولین بار است که در دور جدید این مجله، شاهد موضوعی واحد در تمامی سرویس‌های این مجله هستیم؛ سوره اندیشه این‌بار موضوع خود را همان چیزی قرار داده که تا چندی پیش موضوع همه‌ی مردم بود: یعنی «انتخابات». تلاش تحریریه‌ی این مجله برای ردیابی مبانی و تجلیات «انتخابات» در سطوح مختلف زندگی اجتماعی اعم از سبک زندگی، نظام اجتماعی، نظریه، تفکر، هنر و تاریخ، موجب شده تا مسائلی جدی درباره‌ی انتخابات مطرح شده و مورد بحث قرار گیرد.

در این شماره از اساتید و صاحب‌نظرانی چون: سیدمحمدمهدی میرباقری، منوچهر آشتیانی، علی‌اصغر مصلح، یوسفعلی میرشکاک، ابراهیم فیاض، انشاءالله رحمتی، اصغر طاهرزاده، احمد رهدار، محمدجواد صافیان، محمدعلی مرادی، مهدی حجت و ... مطالبی را می‌خوانید. همچنین گفتنی است که پرونده‌ی شخصیت ضمیمه‌ی اسفار این شماره به بررسی زندگانی، اندیشه‌ها و آثار حجت‌الاسلام علی‌اکبر رشاد اختصاص یافته است.

فهرست مطالب این شماره به شرح زیر است:

  سبک زندگی

کلیات    تحویل انسان به شهروند/ مهدی معافی

مقولات    من در جامعه/ گفت‌و‌گو با مهندس عباس معلمی حوزه‌ی خصوصی حوزه‌ی عمومی را غصب می‌کند/ علی صالحی فارسانی

مصادیق    نازندگی‌های سیاسی/ نادر مجرد از دین سیاست تا تفریح سیاسی/ سپهر پارسا مناشی روانی سیاست/ گفتاری از دکتر علی‌رضا شیری سیاست عاری از سیاست/ اباصالح تقی‌زاده طبری کشور‌گشایی با سبک زندگی؛ پروژه‌ای سوار بر پروسه/ گفت‌وگو با دکتر کاووس سیدامامی مهم‌تر از انتخابات/ دکتر محمدصادق کوشکی سیاست کار است یا زندگی؟/ گفتاری از مهندس محمدحسن علیپور عینیت زندگی و سیاست/ سید ابراهیم رئوف‌موسوی مشارکت در کدام سیاست؟/ رضا رمضان‌نرگسی در نظام بودگی/ سجاد رستمی‌پور ((حزب اللهی))/ گفتاری از سید جواد طاهایی انقلاب در زندگی/ محمد بلوریان

  نظام اجتماعی

کلیات    انتخابات ایرانی: لبیک به فرادهش سنت/ گفت‌و‌گو با دکتر مهدی معین‌زاده مناسبات فرهنگ و سیاست؛ با تأکید بر جمهوری اسلامی ایران/ اسماعیل نوده فراهانی روسو و بحران خاموشی اراده‌ی عمومی/ دکتر علی مرتضویان

مقولات    بالقوّگی و قانون/ جورجو آگامبن

مصادیق    ایدئولوژی‌زدگی در سیاست ایرانی/ سید مهدی ناظمی قره‌باغ توقف در اعتدال/ سید میثم حسینی اولویت تفکر بر انتخابات/ روح‌الله نادری یک رأی حداکثری/ عطاءالله بیگدلی از انتخابگری شهروند تا حجت شرعی مکلف/ محمدهادی محمودی انتخابات و خلق حجاب سیاست/ رسول جوهری منطق گسست در سیاست ایرانی/ اباصالح تقی‌زاده طبری نگاه بر شاخه‌ها؛ پرسش از ریشه‌ها/ محمدمهدی شاه‌آبادی

  نظریه اجتماعی

کلیات    سبک زندگی غیردموکراتیک دموکراتیک/ سید ابراهیم رئوف‌موسوی غلبه‌ی دموکراسی بر بروکراسی/ سید مجتبی احمدنیا در جست‌وجوی خیر مشترک/ یان شاپیرو غایت دموکراسی غایت‌گریز/ سجاد رستمی‌پور ما و جهان پیش‌رو/ دکتر منوچهر آشتیانی

مقولات    سکوت در باب آنچه نمی‌توان از آن سخن گفت/ علیرضا شفاه پیشرفت علم در بستر گفت‌و‌گوی همگانی/ دکتر رضا علیزاده‌ممقانی مفاهمه‌ی بین‌الاذهانی در افق علائق انسانی/ علیرضا مرادی حجیت علم در گرو تفاهم اجتماعی/ حجت‌الاسلام محمدرضا خاکی‌قراملکی

مصادیق    زمینه و زمانه‌ی مردم‌سالاری دینی ایران/ حجت‌الاسلام محمدعبدالصالح شاهنوش‌فروشانی شرط و شروط یک تنفیذ/ گفتاری از حجت‌الاسلام سید محمدمهدی میرباقری حدوث سیاست از حرکت جوهری مردم/ دکتر شریف لک‌زایی دموکراسی تکاملی/ دکتر سید ابراهیم سرپرست‌سادات تبعیت از رهبر با مشارکت در رهبری/ گفتاری از حجت‌الاسلام دکتر احمد رهدار مردم‌سالاری اسلامی به‌جای جمهوری اسلامی/ گفت‌و‌گو با حجت‌الاسلام دکتر منصور میراحمدی راه رسیدن به جامعه‌ی دینی/ گفت‌و‌گو با حجت الاسلام دکتر نجف لک‌زایی تحول تاریخی نظریه‌ی جمهوری اسلامی/ گفتاری از دکتر ابراهیم فیاض

  تفکر

کلیات    فرد، جمع و مسئله‌ی خرد جمعی/ دکتر محمد‌علی مرادی از خرد جمعی تا واقعیت اجتماعی/ عباس جنگ شکاف‌های پنهان/ علی خدادادی وجود، حقیقت زبان و امکان تفاهم/ دکتر مهدی بنایی

مقولات    دیالوگ و راه‌های حقیقت/ دکتر مهدی فدایی‌مهربانی ساحت سکوت یا وقوف به حکمت اُنسی/ امیرحسین ابراهیم مرزهای کنترل زبان توسط انسان/ منفرد فرانک

مصادیق    عقل کُرد و بحران خرد جمعی در خاورمیانه/ علی‌نجات غلامی ایرانیان و خرد جمعی؟/ یوسفعلی میرشکاک گفت‌و‌گو با ولایت/ مهدی مظفری‌نیا

  هنر و ادب

کلیات    الهام شاعرانه/ دکتر محمدجواد صافیان بی‌عُلقگی محال است/ داوود میرزایی

مقولات    مجال محال/ محمد بلوریان آرامش و تشویش خیال/ دکتر هادی وکیلی؛ نیره گودرزی خیال و کشاندن انتزاع به انضمام/ گفت‌و‌گو با دکتر انشاءالله رحمتی خیال صادقانه/ گفت‌و‌گوی مکتوب با استاد اصغر طاهرزاده

مصادیق    والله بهشت همین‌جاست!/ علیرضا سمیعی از حیرت تا مکالمه/ دکتر جبار رحمانی کشف شرق‌شناسانه‌ی خود/ ابوذر کریمی سفر سلطه و سفر ذکر/ محمدصدرا ثنا رمان به طرز سیاحت‌نامه/ ملیکا آلیک

  تاریخ

کلیات    امکان‌های برنامه‌ریزی توسعه برای آینده/ سپهر پارسا بر فرازنای معرفتی جدید/ محمد آقابیگی کلاکی وجود شبح‌وار آینده در اکنون/ دکتر مهدی پارسا بی‌آیندگی واگذاری یک امکان/ دکتر علی‌اصغر مصلح زندگی‌هایی که می‌آیند/ علی خدادادی

مقولات    بنای عهد قدیم/ یوسفعلی میرشکاک شهود عهد/ دکتر سید موسی دیباج

مصادیق    پی‌افکندن و بنیاد نهادن نو‌به‌نو/ دکتر حکمت‌الله ملاصالحی آینده در ابدیت روح/ محمدمهدی اردبیلی آینه‌های هستی/ ف. اقدم راه آینده چگونه گشوده می‌شود؟/ سید مهدی ناظمی قره‌باغ

*تهیه خبر: سیدمجتبی احمدنیا

مطالب مرتبط: 
تکرار جمهوری اسلامی (سرمقاله شماره 13)