مقدمه
اگوست کنت را بهواسطهی تصوری که از آیندهی بشریت داشت میتوان نماد کامل خوشبینی علمی دانست. معرفت علمی (یعنی «پوزیتیو») از نظر وی تنها معرفت واقعی است؛ اِعمال آن بر وضعیتها در جهان واقعی ما را امن و شاد میسازد؛ و آگاه شدن کامل از این فاکتها در باب علم و تکنولوژی (وی این دو را با هم «تکنوساینس» میخواند) منجر به فرارسیدن هرچه زودتر امنیت و سعادت میشود.
مقدمه
تکنوساینس[i] یک ترکیب غربی تقریباً نوین است که این روزها در آثار آن دسته از اندیشمندانی به کار گرفته میشود که حوزهی فعالیت خود را به فلسفهی فناوری اختصاص دادهاند. باید توجه داشت که در حال حاضر چند گرایش متفاوت فکری این ترکیب را به کار میگیرند. این گرایشها خاستگاههای فکری و اهداف متفاوتی دارند و بنابراین نحوهی استفادهای که از این ترکیب دارند، لوازم و نتایج متفاوتی را به همراه خواهد داشت. همچنین زمینهی ظهور این جریانها مقارن با زمانی است که ویژگیهای آن در راستای تقویت برخی از آثار این مکاتب بوده است. در این نوشتار برخی از این نحلهها و شیوههای مواجهه ایشان با این ترکیب مورد بررسی آسیبشناسانه قرار میگیرند و به تأثیر همزمان برخی از برساختهای کلان اجتماعی در تشدید موارد ذکر شده اشاره خواهد شد.
حیث التفاتی شناخت ما ناظر به موضوعی جزئی و بخشی نیست؛ بلکه ناظر به کلیت جامعه است. شناخت کلنگر ما با حرکت از ظاهر به باطن جامعه حاصل میشود و لذا منطق حاکم بر محتوای ما اینگونه شده است:
مجلهی سوره نیز سرنوشتی پیوند خورده با سرنوشت انقلاب و فراز و فرودهای آن داشته است و او نیز تنها زمانی میتواند خود را از گرفتار شدن در دام زمانه برهاند و انقلاب اسلامی را همراهی کند که متوجهی باطن و همگام با تحولاتی از جنس انقلاب باشد. تلاشمان این است که خود را از غفلت برهانیم، برای همین به دور از هرگونه توجیه و تئوریپردازی برای توسعهی تغافل، میگوئیم که سوره «آیینه»ی ماست. از سوره همان برون تراود که در اوست. تلاشمان این است که بهجای اصل گرفتن «ژورنالیسم حرفهای»، یعنی مهارت در بهکارگیری فنون، تحول باطنی و تعالی فکری را پیشه کنیم. نمیخواهیم خود را به تکنیسین سرعت، دقت و اثر فرو بکاهیم. کار حرفهای بر مدار مُد میچرخد و مُد بر مدار ذائقهی بشری و ذائقه بر مدار طبع ضعیف انسان و این سیر و حرکت، ناگزیر قهقرایی است.
شماره 87-86 مجله فرهنگی تحلیلی سوره اندیشه منتشر شد
شماره جدید مجله سوره اندیشه نیز بهمانند پنجشش شماره اخیرش، موضوعی محوری دارد که کل مطالب مجله حولوحوش آن میچرخد. موضوع بیستویکمین شماره سوره اندیشه، «نقد» است؛ موضوعی که شعار بیستویکمین نمایشگاه مطبوعات نیز قرار گرفته است. نقد، موضوع مناقشهبرانگیزی است که بسیاری از مجادلات سیاسی و فرهنگی ما، از روشن نبودن مفهوم آن ناشی میشود؛ تا جایی که منتقد را به جرم مفسدهانگیزیاش خاموش میکنند. کار منتقد، حرف زدن است ولی نقد، منتظر شنیده شدن نیست. اینجا است که تفاوت منتقد با معترض و مخالف و مصلح و مفسد روشن میشود.