1. درآمد
در علم حقوق معاصر تمایلی هست بدین جانب که اتوریتهی سیاسی و، به عبارت دقیقتر، مداخلهی قانون در مناسبات انسانی را فاقد هرگونه توجیه تلقی کنند، مگر آنکه این مداخله توسط آنچه اصل خودآیینی لیبرالِ مدرن1 نام مینهم توجیه شده باشد. بنابراین اصل، اگر افراد بالغ طبق توافقی بخواهند مبادرت به انجام کاری نمایند، قانون هیچ حقی برای مداخلهکردن ندارد مگر آنکه کنش مزبور آسیب خاصی به دیگران در اینجا و اکنون وارد سازد. آسیب رساندن به خویشتن و وارد آوردن آسیب عمومی به جامعه هیچگونه توجیهی برای قاعدهمندسازی یا منع قانونی در بر ندارد. این فهم از مداخلهی قانون در مناسبات انسانی چنان فراگیر و مسلط است که اکنون اغلب با استدلالهایی مواجه میشویم لهِ قوانین مسامحهآمیز فیالمثل در باب استعمال مواد مخدر، هرزهنگاری، و گزینش جنسی و گزینش ناظر به آمیزش و زاد و ولد، مبتنی بر این تصور که مداخله کردن در این حوزهها به منزلهی نقض ایدهال لیبرالی تلقی میشود.
«پدیدهی جزایی عبارت است از عملی که به جهت مشوب کردن نظم اجتماعی در قانون جزا پیشبینی و مجازات شده است» (استفانی و دیگران، 1377، ج1، ص5). به تعبیر دیگر گفتهاند: «جرم شامل رفتاری است مخالف نظم اجتماعی که مرتکب آن را در معرض مجازات یا اقدامات تأمینی (تربیتی، مراقبتی و درمانی) قرار میدهد» (گلدوزیان، 1383، ج1، ص210).
حیث التفاتی شناخت ما ناظر به موضوعی جزئی و بخشی نیست؛ بلکه ناظر به کلیت جامعه است. شناخت کلنگر ما با حرکت از ظاهر به باطن جامعه حاصل میشود و لذا منطق حاکم بر محتوای ما اینگونه شده است:
مجلهی سوره نیز سرنوشتی پیوند خورده با سرنوشت انقلاب و فراز و فرودهای آن داشته است و او نیز تنها زمانی میتواند خود را از گرفتار شدن در دام زمانه برهاند و انقلاب اسلامی را همراهی کند که متوجهی باطن و همگام با تحولاتی از جنس انقلاب باشد. تلاشمان این است که خود را از غفلت برهانیم، برای همین به دور از هرگونه توجیه و تئوریپردازی برای توسعهی تغافل، میگوئیم که سوره «آیینه»ی ماست. از سوره همان برون تراود که در اوست. تلاشمان این است که بهجای اصل گرفتن «ژورنالیسم حرفهای»، یعنی مهارت در بهکارگیری فنون، تحول باطنی و تعالی فکری را پیشه کنیم. نمیخواهیم خود را به تکنیسین سرعت، دقت و اثر فرو بکاهیم. کار حرفهای بر مدار مُد میچرخد و مُد بر مدار ذائقهی بشری و ذائقه بر مدار طبع ضعیف انسان و این سیر و حرکت، ناگزیر قهقرایی است.
شماره 87-86 مجله فرهنگی تحلیلی سوره اندیشه منتشر شد
شماره جدید مجله سوره اندیشه نیز بهمانند پنجشش شماره اخیرش، موضوعی محوری دارد که کل مطالب مجله حولوحوش آن میچرخد. موضوع بیستویکمین شماره سوره اندیشه، «نقد» است؛ موضوعی که شعار بیستویکمین نمایشگاه مطبوعات نیز قرار گرفته است. نقد، موضوع مناقشهبرانگیزی است که بسیاری از مجادلات سیاسی و فرهنگی ما، از روشن نبودن مفهوم آن ناشی میشود؛ تا جایی که منتقد را به جرم مفسدهانگیزیاش خاموش میکنند. کار منتقد، حرف زدن است ولی نقد، منتظر شنیده شدن نیست. اینجا است که تفاوت منتقد با معترض و مخالف و مصلح و مفسد روشن میشود.