«خالهشادونهی قلابی که با مشخصات جعلی و غیرواقعی، اقدام به اجرای برنامه در بین مردم پارسآباد کرده بود، با حکم دادستان شهرستان پارسآباد دستگیر شد.»
برنامه کودک در دنیای امروز و در ایران چه جایگاه و منطقی دارد؟
جامعهی امروز که در بسیاری از ابعاد خود، صورت مدرن یافته و یا در مسیر آن قرار دارد، شکلی از سبک زندگی متناسب با الزامات خود را خلق کرده است. پیدایش مهدکودکها، همچنین تولید و پخش گستردهی برنامههای تلویزیونی مخصوص کودکان از جمله لوازم یا نمودهای این سبک زندگی است. این الزام ناشی از تغییر در تعریف کارکردها و انتظارات جنسیتی از ارکان خانواده خصوصاً مادران است.
در زمینهی برنامه کودک فعالیتهای مختلف و گستردهای انجام میشود و احتمالاً از نظر خودشان این فعالیتها به سرانجام میرسد. با این حال دیگر ضرورتی دارد که دربارهی برنامه کودک سخن بگوییم؟
این پرسش را که «آیا با اصلاح محتوای برنامههای کودک اتفاق ماهوی و اصیلی در زندگی ما خواهد افتاد یا نه؟» میشود به صورتهای مختلفی طرح کرد. مثلاً اینکه: آیا بزرگان گذشتهی ما که از این برنامهها محروم بودند از خلأیی رنج میبردند؟
ذات خیالورزی در تفکر مدرن و زمانهی جدید، با آنچه در نزد گذشتگان بوده، در تنافر است. تفاوت خیال مدرن و بهطور کلی غربی، با خیال سنتی چنان است که هانری کربن درصدد بر میآید بهجای الفاظ مصطلح، از اصطلاحی دیگر برای معادلسازی خیال در فلسفهی اسلامی استفاده کند تا از خلط دو معنای متفاوت خیال اجتناب ورزد. همچنانکه محاسبه و عقل جزئی در تفکر سنتی، شأنی محدود به گذران امور روزمره داشته و حاکمیتی بر فرهنگ و فکر نداشته است،
نگاه کردن به برنامهی کودک برای ما جذاب است؛ آنچنانکه فیلم سینمایی و فوتبال. ما برنامهي کودک را دوست داریم و با اشتیاق به آن نگاه میکنیم. دوست داریم که در ساعاتی از زندگی خود، کوتاه بیاییم و به دور از عالم سفت و سخت کار و مشغلهی زندگی، به کودکی خود بپردازیم؛ دل ما برای کودکیمان تنگ شده است.
برخی عقیده دارند برنامه کودک یک سرگرمی مفرح و شاد برای کودکان است؛ عدهای هم نظر به کارکرد آموزشی برنامه کودک دارند؛ و عده دیگری صحبت از شأن تربیتی آن میکنند. عمو جزء کدام دسته است؟
عمو پورنگ ضمن اینکه فضای شادی را برای بچهها ترسیم میکند، سعی میکند بعضی از باورهای دینی و هنجارهای اجتماعی که لازم است به کودک انتقال داده شوند را به بچهها بدهد؛ مثل یک سرنگی که حاوی ویتامین و پروتئین است؛ منتها در حد و اندازه بچهها. البته همانطوری که یک معلم مدرسه نمیتواند دهتا درس را تدریس کند، در برنامه کودک هم یک نفر نمیتواند ادعا کند که میشود همهگونه موضوعات اجتماعی، دینی، ورزشی و... را با هم کار کرد.
بهشت کودکی
دوران کودکی برای اکثر ما دورهایست که همهچیز رنگ و بو و طعم و طنین دیگری دارد. شاید اغراق نباشد اگر بگوییم که دوران کودکی بهشتی بود که ما با وارد شدن به بزرگسالی از آن رانده شدیم.
تا اواسط دههی هفتاد، اغلب برنامه کودکهای خارجی در قالب پویانمایی بودند. اغلب پویانماییهای دههی پنجاه و اوایل دههی شصت قبل از شروع انقلاب و دفاع مقدس، صرفاً جهت سرگرمی خریداری شده بودند و بُعد آموزشی آنها بسیار کمرنگ بود. مواردی نظیر گوریل انگوری، تام و جری، معاون کلانتر، یوگی و دوستان، پلنگ صورتی، تنسی تاکسیدو و... از این قسم محسوب میشوند. پویانماییهایی با درونمایهی طنز که البته گاهی نوع شوخیها و برخوردهای داستان، بدآموزی اخلاقی مستقیم داشت. بسیاری از این برنامهها ساختهی کمپانیهای غربی بودند و وجود نمادها و مفاهیم فراماسونری در آنها به چشم میخورد.
حیث التفاتی شناخت ما ناظر به موضوعی جزئی و بخشی نیست؛ بلکه ناظر به کلیت جامعه است. شناخت کلنگر ما با حرکت از ظاهر به باطن جامعه حاصل میشود و لذا منطق حاکم بر محتوای ما اینگونه شده است:
مجلهی سوره نیز سرنوشتی پیوند خورده با سرنوشت انقلاب و فراز و فرودهای آن داشته است و او نیز تنها زمانی میتواند خود را از گرفتار شدن در دام زمانه برهاند و انقلاب اسلامی را همراهی کند که متوجهی باطن و همگام با تحولاتی از جنس انقلاب باشد. تلاشمان این است که خود را از غفلت برهانیم، برای همین به دور از هرگونه توجیه و تئوریپردازی برای توسعهی تغافل، میگوئیم که سوره «آیینه»ی ماست. از سوره همان برون تراود که در اوست. تلاشمان این است که بهجای اصل گرفتن «ژورنالیسم حرفهای»، یعنی مهارت در بهکارگیری فنون، تحول باطنی و تعالی فکری را پیشه کنیم. نمیخواهیم خود را به تکنیسین سرعت، دقت و اثر فرو بکاهیم. کار حرفهای بر مدار مُد میچرخد و مُد بر مدار ذائقهی بشری و ذائقه بر مدار طبع ضعیف انسان و این سیر و حرکت، ناگزیر قهقرایی است.
شماره 87-86 مجله فرهنگی تحلیلی سوره اندیشه منتشر شد
شماره جدید مجله سوره اندیشه نیز بهمانند پنجشش شماره اخیرش، موضوعی محوری دارد که کل مطالب مجله حولوحوش آن میچرخد. موضوع بیستویکمین شماره سوره اندیشه، «نقد» است؛ موضوعی که شعار بیستویکمین نمایشگاه مطبوعات نیز قرار گرفته است. نقد، موضوع مناقشهبرانگیزی است که بسیاری از مجادلات سیاسی و فرهنگی ما، از روشن نبودن مفهوم آن ناشی میشود؛ تا جایی که منتقد را به جرم مفسدهانگیزیاش خاموش میکنند. کار منتقد، حرف زدن است ولی نقد، منتظر شنیده شدن نیست. اینجا است که تفاوت منتقد با معترض و مخالف و مصلح و مفسد روشن میشود.