ظلم مقابل عدل است و وضعی است که چیزی سر جای خود نباشد. در فارسی واژههای بیداد و ستم جایگزینی برای ظلم است. مظلوم کسی است که ظلمی به آن وارد شده است؛ شخص مظلوم آنجا که باید نیست و از جایگاه خود خارج شده است. دنیا جایگاه او نیست و ورود آن به دنیا، خود مظلومیت است؛ اما در آن زندگی میکند. لذا اگر تمام دنیا از حیث دنیاییبودن به او رو کنند و او را تکریم کنند و بر جای دنیایی خویش نهند، باز مظلوم است.
«یهود»، هم نام قوم است و هم نام دین، مثلاً ممكن است كسی مذهب یهود نداشته باشد، اما از نگاه پیدایش قومی، یهودی به شمار آید؛ چنانكه كارل ماركس ـ تئوریپرداز سوسیالیسم علمی ـ با آنكه پدر و مادرش به مذهب انجیلی دین مسیح درآمده و شهروند آلمانی بودند، یهودی بود و خودش میگفت: «یهودی هستم اما یهوداصفت نیستم».
نخستین نکته در طرح علل دفاع و جانبداری ما از فلسطین آن است که در فرهنگ پویای ایمانی و انسانی، دفاع از مظلوم، کرانه و مرز جغرافیایی نمیپذیرد. از مظلوم هر که و هر کجا باشد باید دفاع کرد. در فرهنگ روایی ما وقتی شنیدن استمداد و فریاد مظلوم ـ رها از مرزبندی دینی ـ باید پاسخ داده شود و هر آنکه پاسخگوی چنین فریادی نباشد از دایرهی مسلمانی بیرون افتاده است. «من سَمع رجلاً ینادی یا لَلمسلمین و فلم یجِبهُ فَلیس بِمُسلِم».
مسئلهی فلسطین را چگونه بازخوانی میکنید و اهمیت این مسئله در چیست؟
مسئلهی فلسطین حداقل در شش سطح قابل تحلیل و بررسی است و در هر سطح افراد مختلف با آن درگیر هستند.
انسانی و بشری
سلسلهای از ارزشها وجود دارد که مصداق این بیت فارسی است:
چوعضوی به درد آورد روزگار دگر عضوها را نماند قرار
روایات توصیف کنندهی دورهی آخرالزمان و آستانهی ظهور، گاه از افرادی سخن به میان آوردهاند که در آن مقاطع به نقشآفرینی خواهند پرداخت؛ در میان آنها دربارهی برخی مانند سفیانی بیش از یکصد روایت بیان شده و به تفکیک از اقدامات و جنایات او از شام تا قرقیسیا، عراق و عربستان پردهبرداری نمودهاند. او از مناطق غربی شام و حوالی دریاچهی طبریه فتنهاش را آغاز میکند و در همان منطقه نیز پس از نه ماه قتل و غارت و جنایت به دست امام زمانعلیهالسلام سفرهاش برچیده میشود.علاوه بر سفیانی، فرجام فساد یهودیان نیز در قدس رقم میخورد. ایرانیانی که در رکاب امام عصرعلیهالسلام به جهاد مشغول خواهند بود به شرف قلع و قمع غاصبان فلسطین و پاکسازی قدس شریف از وجود ناپاک یهودیان همت خواهند گماشت.
در این سالها ما رفتارهای گوناگونی از جنبشهایمقاومت دیدهایم که در چارچوبهای مختلف میگنجد. فلسطین به عنوان پارهیتن اسلام که با چالشهای سنیگری و شیعهگری مواجه شده است، چه برای ما و چه برای شما! فسطین به مثابه یک ملت، چارچوب دیگری است که آزادی بخشهای اشغالشده هدف نهایی اوست. درک حماس به عنوان نمایندهی بخش اعظمی از فلسطینیها از مسئلهی فلسطین چیست و در چه چارچوبی است؟
در فرهنگ سیاسی معاصر، صهیونیسم به ایدئولوژی ناسیونالیسم یا نژادپرستی یهود اطلاق میشود که در اواخر قرن نوزدهم شهرت یافت و بهطور سنتی تئودور هرتزل به عنوان بنیانگذار آن شناخته میشود. این مفهوم از واژهی صهیون گرفته شده که نام تپهای است در بیتالمقدس. معنی این واژه روشن نیست. معانی متعددی برای آن برشمردهاند مانند صخره، زمین خشک، قلعه، آب جاری و غیره. این نام در تاریخنگاری کهن قوم یهود مترادف با نام شهر بیتالمقدس به کار رفته است.
چرا آزادی فلسطین برای ما مهم است؟ این اهمیت به کجا بر میگردد؟ اشغال فلسطین چه معنایی برای ما میتواند داشته باشد؟ آیا فلسطین خود مهم است یا در دشمنی با اسرائیل معنابخش شده است و اهمیت فلسطین به خاطر نابودی اسرائیل است؟
حیث التفاتی شناخت ما ناظر به موضوعی جزئی و بخشی نیست؛ بلکه ناظر به کلیت جامعه است. شناخت کلنگر ما با حرکت از ظاهر به باطن جامعه حاصل میشود و لذا منطق حاکم بر محتوای ما اینگونه شده است:
مجلهی سوره نیز سرنوشتی پیوند خورده با سرنوشت انقلاب و فراز و فرودهای آن داشته است و او نیز تنها زمانی میتواند خود را از گرفتار شدن در دام زمانه برهاند و انقلاب اسلامی را همراهی کند که متوجهی باطن و همگام با تحولاتی از جنس انقلاب باشد. تلاشمان این است که خود را از غفلت برهانیم، برای همین به دور از هرگونه توجیه و تئوریپردازی برای توسعهی تغافل، میگوئیم که سوره «آیینه»ی ماست. از سوره همان برون تراود که در اوست. تلاشمان این است که بهجای اصل گرفتن «ژورنالیسم حرفهای»، یعنی مهارت در بهکارگیری فنون، تحول باطنی و تعالی فکری را پیشه کنیم. نمیخواهیم خود را به تکنیسین سرعت، دقت و اثر فرو بکاهیم. کار حرفهای بر مدار مُد میچرخد و مُد بر مدار ذائقهی بشری و ذائقه بر مدار طبع ضعیف انسان و این سیر و حرکت، ناگزیر قهقرایی است.
شماره 87-86 مجله فرهنگی تحلیلی سوره اندیشه منتشر شد
شماره جدید مجله سوره اندیشه نیز بهمانند پنجشش شماره اخیرش، موضوعی محوری دارد که کل مطالب مجله حولوحوش آن میچرخد. موضوع بیستویکمین شماره سوره اندیشه، «نقد» است؛ موضوعی که شعار بیستویکمین نمایشگاه مطبوعات نیز قرار گرفته است. نقد، موضوع مناقشهبرانگیزی است که بسیاری از مجادلات سیاسی و فرهنگی ما، از روشن نبودن مفهوم آن ناشی میشود؛ تا جایی که منتقد را به جرم مفسدهانگیزیاش خاموش میکنند. کار منتقد، حرف زدن است ولی نقد، منتظر شنیده شدن نیست. اینجا است که تفاوت منتقد با معترض و مخالف و مصلح و مفسد روشن میشود.