راهیان نور هجرت از منزل است

حجت الاسلام احمد پناهیان

یکی از درخواست‎های امیرالمؤمنین حضرت علی_{علیه السلام} از خدای متعال، رسیدن به جایگاه و منزلت شهداست. در روایات متعدد آمده است که یکی از حاجات مؤکدِ مؤمنین و شیعیان باید این باشد که از خدای متعال عمیقا و قلبا جهاد در راهش و به شهادت رسیدن را مطالبه کنند؛ و این را هم ذکر کرده‌اند که مطالبه‌ی شهادت، فضیلت شهادت را به‌همراه دارد.

حال راهیان نور به‌عنوان یک سنتِ حسنه‎ای که به لطف الهی در طول سال‎های بعد از دفاع مقدس ایجاد گشته، برکات مختلفی دارد. یکی از این برکات که به‌عنوان فرصت می‌توان دید، این است ‎که از سویی صرف یاد و فکر شهدا کافی نیست، بلکه باید از منزل خود هجرت کرده و به زیارت آنان برویم؛ و از سوی دیگر در روایت آمده است که اگر به زیارت امام حسین_{علیه السلام}  می‎روید «عطیتک مجددن المیثاق» باید انگیزه‎ تجدید میثاق با امام را داشته باشید. رفتن به اردوی راهیان‌نور، هم به نوعی هجرت از منزل است و هم تجدید میثاق با شهداست. به عبارت دیگر ما که عازم این عزیمت مقدس هستیم، می‎خواهیم این را اعلام کنیم که ما راه و مسیر این شهدا را بدون هیچ کم و کاستی ادامه می‎دهیم. راهی که وقتی این شهدا به فرمان امام_{رحمه‌الله علیه} حرکت کردند، امام هم براساس آیه‌ی قرآن «قاتلوهم حتی لا تکون فتنه» فرمودند این‌قدر با حاکمین مستکبر مبارزه کنید تا این‎که در سراسر جهان هیچ حاکمیت مستکبری وجود نداشته باشد. پس کماکان جنگ‎مان ادامه دارد و ما در این راهیان‌نور فرصت تجدید عهدی با شهدا داریم و می‎گوییم شما این راه را آغاز کرده‌اید و اگرچه نمی‎توانیم با سلاح بجنگیم و یا این‌که همه‌ در مناطق عراق، سوریه، بحرین و فلسطین باشیم، اما با توجه به سخن امیرالمؤمنین_{علیه السلام} که فرمودند: «فإن لم تقدرو جاهدو بأیدیکم جاهدو بالسنتکم» اگر نمی‎توانید جهاد یدی کنید با زبان‎تان مبارزه کنید، ما نیز با لسان خود مبارزه می‌کنیم. با زبان مبارزه کردن بدین معناست که فرهنگ مبارزه و جهاد باید در سراسر زندگی‎ تسری داشته باشد و زندگی جهادی داشته باشیم. اگر بخواهیم بدانیم زندگی جهادی چیست تأمل در سخنان مقام معظم رهبری می‌تواند پاسخ‌گوی سؤال ما باشد. ایشان در بیاناتی می‌فرمایند: گاهی اوقات رنج و سختی زنده نگه‌داشتن خونِ شهدا از شهادت کم‌تر نیست. و به عنوان مثال رنج و سختی حضرت زینب_{سلام‌‌الله علیها} بعد از شهادت امام حسین_{علیه السلام} و یا زندگی 35 ساله امام سجاد_{علیه السلام} بعد از شهادت امام حسین_{علیه السلام} را بیان می‌نمایند. به عبارت دیگر قصه‌ی کربلا بعد از این‎که تمام شد نباید صرفا در خاطره‎ها قرار بگیرد. اکنون اصطلاحی هست که می‎گویند یادواره و یادمان؛ یادواره و یادمانِ شهدا یعنی ما موضوعی داشتیم که تمام شده است؛ ولی در اصل این نیست و با فرهنگ اسلامی، انقلابی و جهادی تناقض دارد. زمانی که به مناطق جنگی می‎رویم، یعنی می‎گوییم ما قصد احیای همان نوع زندگی را داریم؛ نه آن‌که بخواهیم آن سبک از زندگی را در موزه ها به تماشا بگذاریم. امیرالمؤمنین_{علیه السلام} در مناجاتش با خدا عرض کردند: «اعلمت سبیل فجعلت فیه رضاک» خدایا تو یک نوع سبک‌زندگی به من آموختی که آن مدل زندگی مجاهده و شهادت است. حضرت امیر_{علیه السلام}، شهادت را یک نوع سبک‌زندگی تعریف می‌کنند.

سال پیش مقام معظم رهبری جمله‎ای را خطاب  به فرماندهان پایگاه‎های مقاومت فرمودند که الگویِ شما امروز باید زینب کبری_{سلام‌الله علیها} باشد. نکته‎ای که در تبیین آن الگو فرمودند این بود که باید صدق زینب _{کبریسلام‌الله علیها} را داشته باشید. حال صدق به چه معناست؟ خود ایشان با توجه به آیات 23 و 15 سوره احزاب[i] توضیح دادند که صدق یعنی پشت نکردن به دشمن و هم‌چنان روبه‌رو با او مبارزه کردن؛ در واقع همان جریان استکبارستیزی است. این حرکت در تاریخ انبیاء یک حرکت زنده‎ای بوده و باید باقی بماند؛ چون رسالت همه پیامبران مبارزه علیه باطل بوده است. جریان زندگی جهادی و مقابله با استکبار یک جریان همیشگی تاریخ انقلاب دینی‎ست و مطلقا از اسلام جداشدنی نیست. امام باقر_{علیه‌السلام} نامه‎ای به یکی از خلفای هم عصرشان نوشتند. آن خلیفه می‎خواست جریان جهاد و شهادت را از فرهنگ زندگی جامعه اسلامی آن روز حذف کند. امام باقر_{علیه‌السلام} فرمودند به سه جهت شما حق انجام این کار را ندارید. زیرا وجود فرهنگ جهاد و شهادت در جامعه اولا «ظهر بالدین» موجب ظهور دین و فراگیر شدن آن در عالم می‌شود، ثانیا  «یطفی عن الدین» دشمنی بر علیه دین دفع می‎شود، ثالثا «فله اشتری من المؤمنین انفسهم و اموالهم» به واسطه وجود چنین فرهنگی مؤمنین حقیقی با خدا معامله می‎کنند. این مفهوم را  حضرت امام خمینی_{رحمه‌الله علیه} مکررا در سخنان خود بیان می‌کردند که: «ان الحیاة عقیده و جهاد». خدا نیز در آیه ی 35 سوره ی مائده  می‎فرماید:  «یا ایها الذین آمنوا اتقوا الله وبتغوا الیه الوسیله و جاهدوا فی سبیله»، سپس می‎فرماید «لعلکم تفلحون» اگر مدل زندگی شما براساس مجاهده باشد، باید امید رستگاری داشته باشید و در غیر این صورت امید فلاح نیست.

بنابراین این سفر آگاهی و انگیزه انسان را در انتخاب و عمل به سبک زندگی جهادی افزایش می‌دهد. وقتی کسی می‎‎بیند عده‎ای برای این‎که حاکمیت خدای متعال در عالم مستقر گردد، زندگی خود را هزینه کرده‎اند، هنگامی که از این سفر باز می‌گردد، شرم می‌کند از این‌که مانند سابق زندگی از جنس روزمرگی و عافیت‌طلبانه‌ای داشته باشند. بنابراین انرژی و انگیزه لازم برای تلاش برای فعالیت به سبک جهادی در حوزه‌های مختلف زندگی را دارد.